Գրիգոր Զոհրապ

    Գրիգոր Զոհրապը ծնվել է 1861թ. Կ. Պոլսի Պեշիկթաշ թաղամասում: Զոհրապը նախնական կրթությունը ստացել է Պեշիկթաշի Մաքրուհյան, հետո՝ Օրթագյուղի Թարգմանչացվարժարաններում։ 1876-80թթ. սովորել է այդ ժամանակ Թուրքիայի միակ բարձրագույն կրթական հաստատության՝ Կալաթասարայի ֆրանսիական նախ երկրաչափական, հետո՝ իրավագիտության բաժիններում: 1880-ին  աշխատանքի է անցել խորթ հոր՝ փաստաբան Ավետիս Յորտումյանի իրավաբանական գրասենյակում: 1882-ից իր գիտելիքները կատարելագործել է նորաբաց <Հուգուգ> վարժարանում, իսկ 1884-ին Էդիրնե Քաղաքում գերազանց քննություն հանձնելով՝ ստացել փաստաբանի վկայական: Միաժամանակ իրավագիտություն է դասավանդել Պոլսի համալսարանում:

Գրել սկսել է 17 տարեկանից՝ աշխատակցելով Պոլսի մի շարք Հայկական պարբերականների: Հեղինակել է արձակ և չափածո բանաստեղծություններ, վեպեր, ակնարկներ, հոդվածներ, ուսումնասիրություններ, գրական դիմանկարներ և այլն, սակայն Զոհրապի տարերքը հակիրճ ու տպավորիչ սյուժեով կարճ պատումն է՝ Նորավեպը, որտեղ նա պարզապես մրցակից չունի և իրավամբ դասվում է ԵՎրոպական առաջնակարգ նովելագիրների շարքը: Ինքը իր մասին ասում էր, որ գրականության ասպարեզում ինքն ընդամենը սիրողական էր և ոչ պռոֆեսիոնալ:

Զոհրապը կուտակել էր հսկայական կենսափորձ, ինչը և լավագույնս արտացոլում էր իր ստեղծագործություններում: Նա կատարելապես ճանաչում էր կյանքը՝ իր բոլոր շերտերով և ենթաշերտերով, և նրա նովելաշարերից մեկի հանրահայտ խորագիրը՝ <Կյանքը ինչպես որ է>, կարող է որպես դիպուկ վերնագիր հանդիսանալ նրա նորավեպերից ցանկացածի համար:

Մեծ ազգասեր ու մարդասեր Զոհրապը իր անդրանիկ վեպը կոչել է <Անհետացած սերունդ մը >(1886) ինչ իմանար այդ լավատես 25 ամյա երիտասարդը, որ երեք տասնամյակ անց դառնալու է իր սերնդի անհետացման տարաբախտ վկան: Բոլոր իր սերնդակից երևելիների նման 1915թվականը Զոհրապի համար դարձավ իր վախճանի տարեթիվը, որը սև տառերով գրվեց հայության և համայն մարդկության պատմության մեջ: